III.1.1.3. Le cadre institutionnel actuel du secteur
électrique
Grâceàlaloisurl'électricité,lecadreinstitutionneldusecteurénergétiquedelaRDCaénormémentévolué,dumoinsenthéorie.Néanmoins,sixansaprèssonadoption,lepaysn'atoujourspasmisenoeuvrel'ensembledesréformesprévuesparlaloi,ycomprisd'importantesréformesinstitutionnelles.Seloncettenouvelleloi,l'organisationinstitutionnelledusecteurénergétiquedelaRDCestlasuivante: 
Ministèredel'EnergieetdesRessourcesHydrauliques(MERH) 
Leministèreestresponsabledel'élaborationetdelamiseenoeuvredespolitiquesenmatièred'électrification.Ladénominationmêmeduministèrereflètelapréférencetraditionnellepourl'énergiehydroélectriquecommesourcedeproductionélectrique.Leministèreestresponsabledel'élaborationd'unestratégieglobalevisantàunaccèsaussidémocratiquequepossibleàl'électricité.Ilestenchargedelamiseenplaceetdudéveloppementdesinfrastructuresnationales.Dansl'attentedel'établissementd'unenouvelleautoritéderégulation,leministèrecontinueàjouercerôle,commeparlepassé. 
SociétéNationaled'Electricité(SNEL) 
LaSNELestl'entreprisepubliqued'électricitécongolaise.Bienquesonstatutsoitpasséd'entreprisepubliqueàentreprisecommerciale,laSNELdemeureuneentrepriseentièrementcontrôléeparl'Etat.Elleresteégalementleprincipalacteurdusecteurélectrique.Dansl'attented'investisseursetdenouveauxacteurs,laSNELconservesonquasi-monopole. 
UnitédeCoordinationetdeManagementdesProjets(UCM) 
Leministredel'Electricitéacréél'UnitédeCoordinationetdeManagementdesProjets(UCM)enoctobre2015(arrêtéCAB/MIN-ERH/058/2015).InitialementbaptiséeUnitédegestionduprojetdedéveloppementdecentraleshydroélectriquesdetaillemoyenne,UCM,commesonnoml'indiquait,aétécrééepourassurerlagestiondudéveloppementdesprojetshydroélectriquesdetaillemoyenne.Sonmandatarapidementétéétendupouryincluretouslesprojetsénergétiquesethydrauliquesàl'exceptiond'Inga3. 
Selonsesdocumentsfondateursetsonsiteinternet,lerôled'UCMestdemeneràbienlesmissionssuivantes: 
·
Elaboreretcoordonnerlamiseenoeuvredupland'électrificationdelaRDC; 
·
Améliorerlecadreinstitutionnelafindefavoriserlesinvestissementsdusecteurprivédanslesprojetshydroélectriquesdetaillemoyenne; 
·
Identifieretsélectionnerlessitesenvuedeleurétudeetdéveloppement; 
·
Coordonnerlesactivités,projetsetinitiativesfinancéesparlesbailleursdanslesecteurdel'énergieetdel'eau; 
·
Initieretgérerlasélectiondesinvestisseurs; 
·
Evaluerlespossibilitésd'obtentiondefinancements«carbon». 
Danslesfaits,UCMgèrebienl'ensembledesprogrammesfinancésparlesbailleurs,notamment: 
·
Projetd'AppuiàlaGouvernanceetàl'AméliorationduSecteurElectricité(PAGASE),financéparlaBanqueafricainededéveloppement(BAD); 
·
Projetd'Accèsetd'AméliorationdesServicesElectriques(PAASE),financéparl'IDAdelaBanquemondiale; 
·
Programmed'hydroélectricitépourleProgrammeduSecteurEau(PROHYDRO),financéeparlabanquededéveloppementallemandeKreditanstaltfürWiederaufbau(KfW); 
·
Programmedeconstructiondeminiréseauxsolairesdécentralisésenpartenariatpublicprivé(ESSOR),financéparUKAID; 
·
Projetderéformedusecteurdel'électricité«PSR»,financéparUSAID. 
L'UCMestcoordonnéeparMaximilienMunga,anciendirecteurdelaCODESI(l'anciennecommissionresponsabledelagestiondelapassationdemarchéd'Inga3)aujourd'huiremplacéeparl'ADPI. 
AgencepourleDéveloppementetlaPromotionduProjetGrandInga(ADPI) 
L'ADPIaétécrééenoctobre2015pourpromouvoiretdévelopperleprojetGrandInga,unouvragesurlefleuveCongoquireprésenteleplusgrandpotentielhydroélectriqueaumonde(44GW)(ordonnance15/079).LescentralesélectriquesInga1etInga2exploitentmoinsde5%decepotentiel. 
Legouvernementcongolaisalancéuneprocédured'appeld'offrepourInga3enoctobre2010.DeuxconsortiumschinoisetespagnolontsoumisleursoffresàADPIen2016.Lesdeuxgroupementsontaffirméqu'unprojetà4,8GW(telqueproposéparlesconsultantsdelaBADdelaBanquemondiale)neseraitpasfaisableéconomiquementetontproposéunprojetalternatifàplusde10GW.L'ADPIleurademandédefusionnerleurspropositionsenmai2017.Lesdeuxconsortiumsontsignéunaccorddedéveloppementexclusifenoctobre2018etsoumisleurpropositionpréliminairecommuneunmoisplustard. 
LavisiondunouveauprésidentcongolaispourInga3estambigüe.Toutensemontrantouverteàunprojetdeplusgrandeenvergure,laPrésidenceafaitsavoirquelaRDCpréféraitretenirlaversioninitialeduprojetà4,8GWsoutenueparlesinstitutionsfinancièresinternationales.Al'heureactuelle,impossibledediresilecalendrierd'Inga3serarespectéetpermettradesatisfairelademandedesesprincipauxclients,l'AfriqueduSudetlesecteurminierdusud-estdelaRDC. 
 |